نمونه ای از جدال بین انسان و وجدان

پی یر از خود میپرسید : چه اتفاقی روی داد ؟ من عاشقی را کشته ام . آری ! فاسق همسر خود را کشته ام . این اتفاق افتاد . برای چه ؟ چگونه کار به اینجا کشیده شد ؟

ندای درونی پاسخش میداد : برای اینکه تو با او ازدواج کرده ای !
دوباره از خود می پرسید : اما آخر گناه من چیست ؟

گناه تو این است که هرچند او را دوست نداشتی باز با او ازدواج کردی ، گناه تو این است که هم خود و هم او را فریب دادی .

...

پی یر به خود میگفت : آری من هرگز او را دوست نداشته ام و با خود تکرار میکرد : من میدانستم که او زن بدکاره و هرزه ایست اما جرات نداشتم این مطلب را اعتراف کنم و اینک دالوخوف در انجا روی برف نشسته با زحمت تبسم میکند و شاید در حال احتضار به ندامت و پشیمانی من خودستایانه پاسخ میگوید .

او بخود میگفت : همه تقصیرها تنها به گردن اوست اما از این چه نتیجه میشود ؟ چرا خود را به او پیوستم ؟ به چه سبب این کلمه " دوستت دارم " را که دروغ و حتی از دروغ بالاتر و بدتر بود به او گفتم ؟ من گناهکارم و باید تحمل ... چه بدنامی و رسوایی و تیره بختی را در زندگی تحمل نمایم ؟ بدنامی و رسوایی و شرف موضوعی اعتباری و قراردادی است که با هستی من هیچ ارتباطی ندارد .

ناگهان به خاطرش رسید لوئی شانزدهم را به این جهت اعدام کردند که میگفتند او بیشرف و جنایتکار بود . اعدام کنندگان او از نظر خود حق داشتند به همین ترتیب کسانی هم که در راه او جان سپردند و او را در زمره مقدسان شمردند محق بودند . سپس روبسپیر را نیز به سبب آنکه مستبد و ظالم بود اعدام کردند . حق با کیست ؟ تقصیر از کیست ؟ هیچکس ! اما تا وقتی آدمی زنده است باید زندگانی کند . شاید فردا بمیرد ، همچنانکه من یک ساعت پیش نزدیک بود بمیرم . چون زندگی در قبال ابدیت بیش از لحظه ای نیست آیا شکنجه دیدن و اندوه و غم خوردن ارزش دارد ؟

کتاب جنگ و صلح از لئوتولستوی

حماقت های قدیمی

بار اولی که باهم بحث شون شد لباس خواباشو با قیچی ریز ریز کرد و گفت دلش خنک شده .

دفعه بعد موهاشو کوتاه کرد ، پسرونه ی پسرونه . اخمای شوهرش تو هم رفت ولی بعد با بدجنسی گفته بود خیلیم بهت میاد .

دعوای بعدی همون چندتا پیرهن و دامنی هم که داشت بخشیده بود اما شوهرش بهش خندیده بود که بالاخره که چی؟

ده سالی ازش خبر نداشتم . دیشب که دیدمش چند دقیقه ای توی ایستگاه اتوبوس نشستیم به حرف . گفت بالاخره ازش جدا شدم . پرسیدم چطوری ؟ گفت : لجبازیامو بیشتر کردم ، غذاهامو سوزوندم ، به خونه نرسیدم ، با خانوادش قهر کردم ، پولاشو حروم کردم ، هر روز دعوا راه انداختم ، یه بار خودکشی کردم ، یه بارم که فهمیدم باردارم کلک بچشو کندم ، سر همین بالاخره طلاقم داد .

شب موقع خواب به این فکر میکردم حماقت یه خانواده چقدر میتونه عمیق باشه که بخاطر هیچ ، با یه ازدواج زورکی ، اینجوری دخترشون رو تحت فشار قرار بدن که برای رهایی دست به هر کاری بزنه !